Το αυξημένο κόστος διαβίωσης και η δυσκολία εξεύρεσης κατοικίας εντείνουν τις πιέσεις
Κείμενο: Θανάσης Παπαδή
Οι τιμές στην αγορά κατοικίας συνεχίζουν να καταγράφουν αυξητικές τάσεις, σε επίπεδα που ξεπερνούν την εξέλιξη των εισοδημάτων. Η απόσταση μεταξύ κόστους στέγασης και οικονομικών δυνατοτήτων των νοικοκυριών διευρύνεται, με σημαντικές επιπτώσεις στη δυνατότητα αγοράς ή ενοικίασης κατοικίας.
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Eurobank, η Ελλάδα παρουσιάζει συγκρίσιμο επίπεδο κόστους κατοικίας με άλλες χώρες της ευρωζώνης. Ωστόσο, η επιδείνωση των δεικτών από το 2021 και μετά, ιδίως για τα μεσαία και χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, επισημαίνεται ως ιδιαίτερα έντονη. Το αυξημένο κόστος διαβίωσης και η δυσκολία εξεύρεσης κατοικίας εντείνουν τις πιέσεις στην καθημερινότητα μεγάλου μέρους του πληθυσμού.
Ένας από τους βασικούς παράγοντες είναι η περιορισμένη προσφορά διαθέσιμων κατοικιών. Η κατασκευαστική δραστηριότητα παραμένει χαμηλή σε σχέση με τη ζήτηση, η οποία προέρχεται τόσο από εγχώριους αγοραστές όσο και από επενδυτές του εξωτερικού. Παρά την αυξημένη ζήτηση, ο αριθμός νέων κατοικιών που εισέρχεται στην αγορά είναι ανεπαρκής. Την ίδια στιγμή, ενώ οι αγοραπωλησίες έχουν ενισχυθεί, τα στεγαστικά δάνεια εξακολουθούν να κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, λόγω έλλειψης αποταμιεύσεων ή περιορισμένης τραπεζικής δανειοληπτικής ικανότητας.
Η αύξηση των τιμών δεν έχει ακόμη ενεργοποιήσει έντονη κινητικότητα στον κατασκευαστικό κλάδο. Παράγοντες όπως η έλλειψη εργατικού δυναμικού, οι χρονοβόρες αδειοδοτήσεις και η πολυπλοκότητα του θεσμικού πλαισίου επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης της αγοράς. Επιπλέον, μέτρα που ενισχύουν κυρίως τη ζήτηση –όπως οι επιδοτήσεις σε υποψήφιους αγοραστές– δεν συνοδεύονται από αντίστοιχη αύξηση στην προσφορά, γεγονός που λειτουργεί επιβαρυντικά στις τιμές.